E
C
H
A
Na het doorlopen van de basisschool en de middelbare school volgt er meestal een zelfgekozen opleiding. Vaak beginnen hoogbegaafden aan een opleiding met het idee dat het ‘nu eindelijk gaat gebeuren’. Of dat het ze makkelijk af zal gaan omdat ze tot dan toe ‘de beste’ konden zijn zonder daar veel moeite voor te hoeven doen.
Ook aan de universiteit, hogeschool of het mbo moeten hoogbegaafde studenten functioneren in een omgeving die niet op hoogbegaafdheid is ingericht. Vaak zijn ze daar onvoldoende op voorbereid. Er is wel meer vrijheid en er zijn meer keuzemogelijkheden, maar het blijkt toch ook gewoon weer een school te zijn met regels waar je aan moet voldoen om de eindstreep te halen. Natuurlijk zijn er studenten die prima functioneren en gedijen op de gekozen opleiding. Er is ook een groep die wel goede of redelijke resultaten behaalt, maar ongelukkig is met de manier waarop ze deze resultaten (moeten) bereiken. En er is een groep die er niet in slaagt om succesvol te zijn.
E
C
H
A
Ook voor studenten is het belangrijk om peers te vinden van gelijke ontwikkeling. Op een aantal hogescholen en universiteiten worden er activiteiten georganiseerd voor hoogbegaafde studenten. Mocht een instelling dat niet doen, vraag er dan om! Of onderneem activiteiten waar de kans groter is dat je gelijkgestemden tegenkomt (bijvoorbeeld een schaakclub, debatvereniging of schildercursus).
Net als voor leerlingen in het voortgezet onderwijs geldt voor studenten dat als het curriculum, de begeleiding, het contact met studiegenoten en het studentenleven niet optimaal passen bij hun aspiraties en verwachtingen, zij de nodige uitdagingen tegenkomen. Een overzicht:
> Niet blij zijn met de inhoud van de opleiding.
> Colleges als te saai/langzaam ervaren.
> Niet blij zijn met het niveau/gedrag van docenten.
> Weinig tot geen kennis van hoogbegaafdheid bij docenten en begeleiders ervaren.
> Onvoldoende intellectuele uitdaging ervaren.
> Zich niet willen beperken tot een opleiding.
> Meer willen maar niet mogen.
> Geen of niet-passende studievaardigheden.
> Verdwaald raken in de hoeveelheid stof.
> Andere wijze van leren (top-down) nodig dan wordt aangeboden.
> Niet begrijpen wat er verwacht wordt (bijvoorbeeld ten aanzien van papers en tentamenvragen)
> Niet door de scriptie komen.
> Uitstelgedrag ervaren.
> Geen timemanagement vaardigheden bezitten.
> Te veel energie besteden aan extracurriculaire activiteiten.
> Perfectionisme/faalangst ontwikkelen.
> Geen aansluiting bij medestudenten vinden en eenzaamheid ervaren.
> Niet blij zijn met een studentenleven.
> Zorgen maken over toekomstperspectief (blijft het zo?).
> Negatief zelfbeeld en/of beeld van hoogbegaafdheid ervaren.
> Somberheid of existentiële depressie ervaren.
E
C
H
A
Er zijn over het algemeen geen one-size-fits-all-oplossingen. Aangezien je met (jong)volwassenen te maken hebt, is het makkelijker het gesprek aan te gaan over wat er nodig is. Wat is nou eigenlijk precies de uitdaging en wat is daar vervolgens het best passende antwoord bij?
> Heb je bepaalde vaardigheden nodig en welke zijn dat? Ga niet op zoek naar de perfecte studiemethode, maar onderzoek hoe het voor jou het beste werkt. Soms is meer studeren en samenvattingen maken het juiste antwoord. Een andere keer werkt het juist beter om minder te doen en te focussen op de essentie. Misschien heb je qua timemanagement een strak plan nodig waaraan je je leert houden, of werkt het beter om een prioriteitenlijst te maken.
> Heb je moeite met toetsing? Hoe kun je uitvinden wat de opleiding van je verwacht? Vaak is het veel simpeler dan je dacht. Je vergeet vaak de basale dingen te noemen omdat je denkt dat dat te simpel is. Toch is dat vaak precies wat ze van je willen horen, vooral in het begin van de opleiding. Vraag bijvoorbeeld medestudenten, ouderejaars, mentor, tutor, docenten en/of studieadviseurs om uitleg. Vertel wat jij denkt dat het antwoord is en vergelijk dat met hun antwoord. Bekijk oude (oefen)tentamens en papers van anderen.
> Heb je onvoldoende uitdaging? Hoe kun je zelf uitdaging toevoegen? Je kunt uitdaging zoeken binnen je opleiding door bijvoorbeeld jezelf een tijdslimiet te stellen voor een paper, extra bronnen op te zoeken of studiegerelateerde activiteiten te organiseren in de studievereniging van jouw opleiding. Je kunt ook meer uitdaging zoeken buiten je opleiding. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een tweede opleiding, extra vakken, (talen)cursus, bestuurs- of vrijwilligerswerk of een bijbaan.
De leden van ECHA Netwerk Nederland denken graag met je mee over jouw studie en de manier waarop je die met succes kunt doorlopen.
E
C
H
A
© 2025 Beroepsvereniging ECHA Netwerk Nederland. All rights reserved.